Çek Nedir? Nasıl ve Nelere Dikkat Edilerek Kullanılır?

Günlük hayatınızda yaptığınız alışverişler için hangi finansman aracını kullanıyorsunuz? Pek çoğumuz bunun için nakit parayı kullanıyoruz. Para en yaygın kullanılan ödeme aracıdır. Tabii, şimdilerde ödeme aracı olarak Kredi Kartları, nakit paranın yerini almaya başladı ama bu ayrı bir konu. Biz bu yazı da ne nakit parayı ne de kredi kartını konuşacağız. Biz bu yazıda Çek’ten bahsedeceğiz. Nedir Çek? Nasıl ve nelere dikkat edilerek kullanılır? Gelin hep beraber bu soruların cevaplarını tek tek verelim.

Çek nedir?

Çok da uzak olmayan bir geçmişte ticari hayatta çekler bugünkü kredi kartları kadar yaygın kullanılıyordu. Günlük konuşma diline buradan bir ‘Çek yazmak’ tabiri bile girmiştir. Basitçe açıklarsak Çek, bir ödeme emridir; bir havalenin ödenmesi için çıkarılan teyit emridir. Kıymetli evrak niteliğine sahiptir. Eğer çek bir ödeme emri ise bu durumda ödeme emrinin çek niteliğini kazanması için üzerinde ‘Çek’ kelimesinin yazılı bulunması ve çekin ödenecek tutarı üzerinde göstermesi gerekir.

Tüm bunların yanında yine Çek’in üzerinde lehdar ve muhatabın sıfatları ile ödemenin yapılacağı yeri belirtmesi, keşide gününün ve yerinin yazılmış olması ve keşideci tarafından imzalanmış olması gerekmektedir. Tüm bunlar iyi de Çek’te keşideci, lehtar kimdir? Kimdir bu kişiler? Keşide etmek ne demektir? Bunlara bakalım mı?

Keşideci kimdir?

Çeki imzalayan kişi ‘keşideci’ olarak tanımlanmaktadır.

Lehdar kimdir?

Çeki tahsil eden kişiye lehdar ve çeki ödeyecek olana muhattap denilmektedir.

Çek yazarken nelere dikkat etmek gerekiyor?

Çek, bir ödeme emridir, tanımlamasını yaptık. Şimdi çek yazarken nelere dikkat edilmeli buna bakalım. Çek yazarken, elbette bir çek karnesi ya da çek defterine sahip olmanız gerekiyor. Bunun için işlemlerinizi yaptığınız, bir hesabınızın olduğu bankaya giderek bir çek defteri başvurusu yapabilirsiniz.

Çek defterine sahip olmak için gerekli evraklar:

Çek defterine sahip olmak için bankaya ibraz etmeniz yani sunmanız gereken evraklar var.

İşte o evraklar:

· Banka hesabı

· T.C. Kimlik fotokopisi.

· İkametgâh belgesi.

· Sabıka kaydı

· Vergi levhası

· Bağlı olduğu odalardan istediği belgeler.

· Gelir belgesi.

Bu evrakları tamamladıktan sonra bankadan talep ettiğiniz çek defterini alabileceksiniz. Çek defterleri genellikle 10-15 yaprak olabilmektedir. Çek defterinin her sayfası bir ‘değerli kâğıt’ niteliği taşır. Günümüzde, 2020 yılı çekler için ‘değerli kâğıt’ bedeli, her 1 sayfa için 10 TL’dir. Bu durumda, 10 yapraklık bir çek defteri için ödemeniz gereken tutar 100 TL olacaktır.

Çek nasıl düzenlenir?

Çek defterine sahip oldunuz, peki çeki nasıl yazacaksınız? Çek yazmanın, çek düzenlemenin da belirli kuralları var:

1- Çekin düzenlendiği tarihin mutlaka belirtilmiş olması gerekmektedir, kimin düzenlendiği yer kısaltma olmaksızın açıkça belirtilmelidir.

2- Çeki düzenleyen kişinin yani keşidecinin el yazısıyla atılmış imzası bulunmalıdır. İmza kaşesi, mühür veya parmak iziyle imzalanmış çekler geçerli kabul edilmez.

3- Çek yaprağı üzerinde çeki düzenleyen kişinin vergi kimlik numarası bulunmalıdır.

4- Çekin ödeneceği kişinin adı belirtilmelidir. Çeki hamiline düzenlemeniz durumunda, çeki elinde bulunduran herhangi bir kişi tahsil edebilir. Bu alanın boş bırakılması durumunda, çek hamiline işlemi görecektir.

Çek’in geçerli olması için gerekli kurallar nelerdir? Çek’in geçeli olabilmesi için uyulması gereken kurallar vardır. Bu kuralları kısaca şöyle sıralayabiliriz.

1- Çek yaprağının, banka tarafından basılan veya bastırılan ve T.C. Merkez Bankası’nca belirlenen baskı şekline uygun olması gerekir.

2- Üzerinde “çek” kelimesinin mutlaka yazılı olması, eğer çek kelimesi yabancı bir dilde yazılıysa, bu kelimenin ilgili dildeki karşılığının mutlaka “çek” olması gerekir.

3- Çek yaprağı üzerinde, ait olduğu bankanın adının, hesabın bulunduğu şubenin adının ve çeki düzenleyen kişinin hesap numarasının bulunması gereklidir.

4- Çek üzerinde, belirtilen meblağın ödemesini engelleyebilecek bir kayıt veya şartın bulunmaması gerekir