Teminat Mektubu Nedir?

Bankaların yurt içinde ve dışında bulunan gerçek ve tüzel kişiler lehine; bir malın teslimi, bir işin yapılması, bir borcun ödenmesi gibi konularda işi yüklenenin yükümlülüğünü önceden kararlaştıran şartlara uygun olarak yerine getirmesini sağlamak için verdikleri garanti belgeleridir. Teminat mektubu ile garanti veren banka üçüncü bir kişinin(kredi müşterisi/lehtar) eylemini taahhüt etmekte, bu eylem yerine getirilmediği takdirde bundan garanti alan tarafın yani muhatabın zarar görmeyeceğini garanti eder. Yani, banka bir işi yüklenen müşterisinin bu işi zamanında ve gereği gibi yapacağını, yapmazsa işi yaptıran tarafa mektupta belirtilen miktarda ödemede bulunacağını taahhüt etmektedir.

Teminat Mektubu;  Bankanın müşterisine garantör olmasıdır.

Teminat Mektubu Nedir?

Teminat Mektubunun Tarafları Kimlerdir?

Bir teminat mektubunda üç tane taraf vardır.

-Banka (Garanti veren): Banka teminat mektubu ilişkisinde garanti veren taraftır. Mevcut yasalara ve kurallara uygun olarak teminat mektubunu düzenler ve müşterisinin üslendiği işi zamanında ve istenilen şekilde yapmasını garanti eder. Eğer müşteri söz konusu işi istenilen şekilde yapmazsa banka teminat mektubunda garanti ettiği parayı işi yaptıran kuruluşa öder.

Teminat Mektubu Örneği

-Muhatap (Garanti Alan): Teminat mektuplarında mektup güvencesi ile iş yaptıran, kendisini garanti altına alan kamu ve özel kuruluşlar ile gerçek kişilerdir. Teminat mektupları muhataba hitaben düzenlenir.

-Lehtar(Amir,Borçlu):Lehine teminat mektubu verilerek yapacağı iş banka tarafından garanti edilen kredi müşterisidir. Lehtar, üstlendiği işi gerçekleştiremezse bankanın muhataba ödediği para ve paranın gecikme faizi kadar bankaya sorumludur.

TEMİNAT MEKTUBU ÇEŞİTLERİ

Teminat mektupları konularına, süresine ve de banka limitlerine göre  gruplara ayrılır, şimdi başlıklar altında teminat mektubu türlerini inceleyeceğiz.

1. Geçici Teminat Mektubu

Çoğunlukla kullanıldığı alan kamu ihaleleridir.  Yapılacak işin oluşma aşamasında geçici olarak verilen teminat mektubu çeşididir. Mektupta belirtilen süre içinde tazmin talep edilmediği takdirde, bir daha paraya çevrilemez.

2. Kesin Teminat Mektubu

Kat’i Mektup olarak da bilinen kesin teminat mektubunda lehdarın mektupta belirlenen yükümlülüğünü yerine getireceği, aksi takdirde mektup miktarının banka tarafından muhataba ödeneceği garanti edilir. Tazmin talebi olduğu takdirde de banka ödemekle yükümlüdür.

Mahkeme ve icra dairelerine,  vergi dairelerine, gümrüklüklere hitaben verilen mektuplar Kesin Teminat Mektubudur.

Özel sektöre hitaben verilen bayilik yada mal alımları mektupları da bu kapsamda değerlendirilir.

3. Avans Teminat Mektupları

Müteahhitlerin kazandıkları kamu veya özel sektör ihalelerinde, işe başlamaları için aldıkları peşin avans miktarının,  banka tarafından garanti edilmesidir. Sözleşmedeki hükümlere uygun olarak müteahhit taahhütlerini yerine getirdikçe, avans, hak edişlerinden mahsup edilmek suretiyle geri alınır.

4. Süreli ve Süresi Mektuplar

Süreli Mektuplar; Mektup  metni içerisinde belirli bir vadenin belirtilmesidir. Genellikle  bir  işin bitme süresi ile paraleldir. Ve belirtilen vade itibari ile 10 yıl içerisinde tazmini yapılabilinir.

Süresiz Mektuplar; Mahkeme ve icra dairelerine,  vergi dairelerine, gümrüklüklere hitaben verilen mektuplar genel olarak süresizdir. Borçlar Kanunu’nun da belirtilen 10 yıllık genel zaman asımı süresine tabidirler. Tanzim tarihinden itibaren 10 yıl içinde tazmin talep edilmediğinde de , zaman aşımına uğrar.

TEMİNAT MEKTUBU ALAMABİLMEK İÇİN TEMİNAT VERMEK GEREKLİ MİDİR?

Teminat mektubu öncelikle bankalar için nakdi kredinin risklerini bünyesinde taşıyan  gayri nakdi bir kredidir. Yani banka için teminat mektubu bir kredi niteliğindedir.  Müşterinin piyasa güvenirliliği, kredi ödeme düzenliliği, çeklerinin yazılıp yazılamadığına dair tüm kriterler incelendikten sonra teminat mektubunun verileceği kuruma göre banka değerlendirme yapar. Müşteri  mali yapısına göre teminat talep edebilir. Eğer değerlendirmeler bankanın kriterlerine uygunsa   tüzel  yada gerçek kişilere teminat mektubu limiti açılır.